پاراوان سربی در دندانپزشکی
مقدمه
تصویربرداری رادیولوژی یکی از ابزارهای مهم در تشخیص و درمان دندانپزشکی است
تنوع در ابعاد گوناگون و مدل های مختلف ارائه میشود
اشعه ایکس (X-ray) به دلیل قابلیت نفوذ بالا در بافتها و امکان نمایش ساختارهای داخلی دندان، استخوان و نسوج اطراف، کاربرد گستردهای در دندانپزشکی دارد.
با این حال، تابش این پرتوها میتواند در صورت نبود ایمنی کافی، برای بیمار و کارکنان خطرساز باشد. از این رو، به کارگیری تجهیزات حفاظتی از اهمیت بالایی برخوردار است.
جهت جلوگیری از برخورد اشعه ایکس با بدن محافظ های سربی مختلفی موجود میباشد که یکی از مهمترین انها پاراوان سربی است
تعریف و ساختار پاراوان سربی
پاراوان سربی یک دیواره یا صفحه متحرک است که با لایههایی از سرب پوشانده شده تا قابلیت جذب و مسدودسازی اشعه ایکس را داشته باشد. سرب به دلیل عدد اتمی بالا و دانسیته زیاد، بهترین ماده برای جلوگیری از عبور پرتوهای یونیزان محسوب میشود
ویژگیهای اصلی ساختاری پاراوان سربی عبارتند از:
- هسته سربی با ضخامت استاندارد (معمولاً ۱ تا ۲ میلیمتر) برای جذب کامل اشعه
- روکش خارجی که از جنس امدیاف (MDF)، استیل یا فایبرگلاس ساخته میشود تا هم ظاهر زیبا و هم مقاومت مکانیکی داشته باشد
- قابلیت جابجایی: پاراوانها اغلب به صورت متحرک با چرخ طراحی میشوند تا به راحتی در فضای مطب دندانپزشکی استفاده شوند
نقش و اهمیت پاراوان سربی در دندانپزشکی
1حفاظت از دندانپزشک و کارکنان
در هنگام تصویربرداری رادیوگرافی، بیمار مستقیماً در معرض اشعه قرار میگیرد. اما پرتوهای پراکنده شده در محیط میتوانند به دندانپزشک یا دستیار آسیب برسانند. پاراوان سربی با ایجاد یک مانع فیزیکی، مانع رسیدن این پرتوها میشود
2 رعایت استانداردهای ایمنی
مطابق دستورالعملهای بینالمللی مانند IAEA و WHO، میزان دوز تابشی که پرسنل پزشکی در طول سال دریافت میکنند باید محدود شود. استفاده از پاراوان سربی یکی از راهکارهای اصلی برای رعایت این استانداردهاست
3ایجاد محیط کاری ایمن و حرفهای
وجود پاراوان سربی نه تنها نشاندهنده رعایت اصول ایمنی است، بلکه اعتماد بیماران را نیز افزایش میدهد. چرا که بیماران مشاهده میکنند دندانپزشک به سلامت خود و دیگران اهمیت میدهد


مزایای پاراوان سربی
- جذب و مسدودسازی مؤثر اشعه ایکس
- سهولت استفاده و جابجایی در محیط مطب
- افزایش طول عمر کارکنان و کاهش ریسک بیماریهای ناشی از پرتو
موارد استفاده در مطب دندانپزشکی
- هنگام تصویربرداری اینتراورال (Intraoral).
- در اتاقهای کوچک یا مطبهایی که فضای کافی برای اتاق رادیوگرافی جداگانه وجود ندارد
استانداردها و نکات فنی
- ضخامت اساتندارد سرب بکار رفته برای مطب دندانپزشکی یک میلی متر میباشد
- ارتفاع پاراوان معمولاً حدود ۱۸۰ سانتیمتر طراحی میشود تا حفاظت کامل بدن را فراهم کند
- پاراوانها باید قابلیت شستشو و ضدعفونی داشته باشند
- چرخهای روان و قفلدار باعث ثبات و سهولت در استفاده میشوند
نتیجهگیری
با توجه به افزایش استفاده از تصویربرداری رادیولوژی در دندانپزشکی، رعایت اصول حفاظت در برابر اشعه ضروری است.
پاراوان سربی به عنوان یکی از تجهیزات اصلی محافظتی، نقش مهمی در کاهش میزان پرتوگیری محیط ایفا میکند.
استفاده از این وسیله علاوه بر تضمین سلامت افراد، نشاندهنده رعایت اصول حرفهای و استانداردهای جهانی در مطبهای دندانپزشکی است